Xəzər regionunda tədqiqatlar sahəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsi məqsədilə Rusiya və Azərbaycanın elmi təşkilatları arasında əməkdaşlıq haqqında Moskvada imzalanmış saziş Xəzər dənizində ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması və bərpasına mühüm töhfə verəcək.
Axar.az xəbər verir ki, bunu İlqar Vəlizadə “RİA Novosti”yə açıqlamasında deyib.
O qeyd edib ki, hesablamalara görə, yaxın illərdə Xəzər dənizinin səviyyəsinin daha da aşağı düşməsi problemi Xəzər regionunun ekoloji və sosial-iqtisadi gündəliyində ən aktual məsələ olaraq qalacaq:
“Suyun səviyyəsinin dəyişməsi ilə bağlı təbii prosesə son zamanlar qlobal iqlim dəyişikliyi və antropogen amil ciddi təsir göstərib. Bununla yanaşı, bir sıra hallarda media məkanında region üçün Xəzərin demək olar ki, tamamilə qurumasına qədər fəlakətli nəticələrdən xəbər verən əsassız proqnozlar və versiyalar yer alır. Aral dənizi ilə müqayisələr aparılır. Təəssüf ki, həqiqətən də dənizin dayaz hissəsində çox acınacaqlı mənzərə müşahidə olunur ki, bu da Xəzər dənizinin daha da dayazlaşmasının qarşısını almaq üçün təsirli tədbirlərin işlənib hazırlanmasının zəruriliyindən danışmağa imkan verir”.
Ekspert qeyd edib ki, xüsusən də dənizə axan ən böyük çaylardan suyun qəbulunu azaltmaqla, kanalları təmizləməklə buna nail olmaq olar:
“Lakin Xəzərin mövcudluğunu dayandırması üçün Volqanın öz sularını bu göl-dənizin sahillərinə gətirməsini tamamilə dayandırması lazımdır. Çətin ki, belə bir ssenari əsaslandırılsın və real olsun. Media məkanında isə bu məsələ ilə bağlı spekulyasiyaların yolverilməzliyini açıq şəkildə ifadə etmək lazımdır. Çox vaxt onlar Xəzərin çirklənməsindən danışanda və yazanda ilk növbədə neft şirkətlərinin fəaliyyətinin nəticələrini nəzərdə tuturlar. Bununla belə, Xəzər ona axan çaylar, əsasən də göl-dəniz axınının 80%-dən çoxunu təşkil edən Volqa ilə daha az çirklənir”.
Rusiya mənbələrinə görə, Volqa Rusiyadakı bütün çirklənmiş tullantı sularının 40%-ni və ya hər il orta hesabla 2,5 milyon ton çirkləndirici qəbul edir, lakin azalsa belə, bu, çayın təmizliyini çox da yaxşılaşdırmayacaq. Əsas çirkləndiricilər iri şəhər aqlomerasiyaları və çay boyu cəmləşmiş sənaye müəssisələridir.
Vəlizadənin sözlərinə görə, məhz buna görə də müasir sutəmizləyici qurğuların istifadəyə verilməsi bu problemin həllinə xeyli kömək edəcək.