Türkiyəli professor Gülay Yılmazel artıq infeksion xəstəliklərlə bağlı istifadə edilən pandemiya terminini diabet üçün də istifadə etdiklərini deyib. Şəkər xəstəliyi 21-ci əsrin pandemiyası olaraq ortaya çıxdı. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının bütün regionlarında diabetin yayılmasında ciddi artım var”, - deyə o bildirib.
Mütəxəssis Türkiyədə son 10 ildə şəkər xəstəliyinə tutulma hallarının 100 faiz artdığına diqqət çəkib. Beynəlxalq Diabet Federasiyasının məlumatlarına əsasən Türkiyədə 9 milyon diabet xəstəsi olduğunu bildirən Yılmazel, mütəmadi olaraq qlükoza analizlərinin aparılmasını vacib hesab edib.
Diabet həyat tərzini dəyişdirməklə idarə oluna və qarşısı alına bilər. Ancaq 45 yaşdan yuxarı insanların və risk faktoru olan hər kəsin diabet müayinəsindən keçməsi önəmlidir. Xüsusilə risk qrupları üçün analizlər erkən diaqnoz baxımından qiymətlidir.
Diabetin diaqnostik meyarları yaxşı araşdırılmalıdır. 8-10 saatlıq aclıqdan sonra qanda qlükoza səviyyəsinin 100 mq/dl olması qanda qlükoza səviyyəsinin normal olduğunu göstərir. Qanda qlükoza səviyyəsinin 100 ilə 125 mq/dl arasında olması pəhriz qlükozasının pozulduğunu göstərir. Qan şəkərinin 126 mq/dl və ondan yuxarı olması şəkərli diabet diaqnozu deməkdir. Bizim üçün önəmli olan qan şəkəri 100-125 mq/dl arasında olan qrupdur. Bu qrup gələcəkdə prediabet və tip 2 diabet diaqnozu qoyula bilən qrupdur. Qanda qlükoza səviyyəsi 100 ilə 125 mq/dl arasında olan qruplar üçün oral qlükoza tolerantlıq testini tövsiyə edirik. Yenə 8-10 saat aclıqdan sonra adam klinikaya gəlib 75 qram qlükoza məhlulu içib bu analizi verə bilər.
Test nəticəsində tapdığımız dəyər 140 mq-dan aşağı olarsa normaldır, 140 mq ilə 199 mq arasında olarsa qlükoza tolerantlığının pozulması, 200 mq və ya daha çox olarsa tam olaraq diabet diaqnoz qoyulur.
Korona virus epidemiyasının şəkərli diabet xəstələrinin sayının artmasına səbəb olduğunu qeyd edən professor Yılmazel qeyd edib ki, o dövrdə səhiyyə xidmətləri COVİD xəstələri üçün ayrıldı, digər xəstəliklər bir az arxa planda qaldı. İnsanlar səhiyyə xidmətlərindən lazımi səviyyədə yararlana bilmədilər və bu nəzarət pozuldu. Bu da diabet halların çoxalmasına və hətta gizli diabet diaqnozunun qoyulmasına səbəb oldu. Hər kəsə qan şəkərini ölçmək üçün ailə həkiminə getməyi və riskli qruplar arasındadırsa mütəxəssisdən dəstək almağı unutmasın.
Nərgiz,
SİTAT.İNFO