Yeniyetmələr arasında sürətlə yayılan psixoloji tendensiyalardan biri “özgə gözündən yaşamaq”dır. Bu, şəxsiyyətin formalaşdığı dövrdə yeniyetmənin özünü dəyərləndirmə meyarlarını başqalarının rəylərinə bağlaması ilə xarakterizə olunur.
Sitat.info ekspertlərin rəylərini ümumiləşdirərək xəbər verir ki, sosial medianın yaratdığı ideal həyat təsvirləri bu prosesi daha da gücləndirir.
Araşdırmalar göstərir ki, yeniyetmələrə təsir edən əsas amillər üç istiqamətdə cəmlənir: mükəmməllik təzyiqi, daimi müqayisə və dopamin asılılığı. Filtrlənmiş görüntülərlə dolu platformalarda özünü yetərsiz hiss etmək, başqalarının virtual uğurları ilə yarışmaq və bəyənmə sayına bağlı dopamin reaksiyası yeniyetmədə özünəinam itkisi yaradır. Bu, vaxt keçdikcə sosial geriçəkilmə, narahatlıq pozuntuları və emosional sabitsizlik şəklində özünü göstərir.
Mütəxəssislər xəbərdar edir ki, problemin həlli sosial medianı qadağan etmək deyil. Qadağalar yalnız gizli istifadəyə, gizli davranışlara və valideyn–övlad arasında məsafəyə gətirib çıxarır. Ən effektiv yol yeniyetməyə sağlam seçim etməyi öyrətməkdir. Bunun üçün valideynlərin nəzarətçi yox, bələdçi kimi davranması mühüm rol oynayır. Açıq dialoq, emosional dayaq və onlayn davranışın birlikdə tənzimlənməsi yeniyetmənin daxili sabitliyini gücləndirir.
Real sosial dairənin genişləndirilməsi, idman və yaradıcılıq fəaliyyətləri kimi alternativ məşğuliyyətlərin təşviqi də virtual təsdiq ehtiyacını azaldır. Yeniyetmə özünü dinlənilən, başa düşülən və dəyər verilən biri kimi hiss etdikdə “özgə gözündən yaşamaq”dan doğan psixoloji təzyiq də getdikcə azalır.
Bu gün valideyn və müəllimlərin əsas vəzifəsi yeniyetmənin internetdə yolunu bağlamaq yox, onunla birlikdə yol tapmaqdır.
Aytac,
Sitat.info